Τι σημαίνουν οι  λέξεις “αερόβιο” και “αναερόβιο”

Θα ξεκινήσω από τα βασικά. Γενικότερα υπάρχει μια σύγχυση σχετικά με το τι σημαίνουν οι λέξεις “αερόβιο” και “αναερόβιο”, στο μυαλό κάποιου που δεν είναι επαγγελματίας στον χώρο της άθλησης. Πιο συγκεκριμένα, θα έχετε ακούσει πιθανόν κάποιες ορολογίες, όπως “αερόβιο και αναερόβιο μηχανισμό παραγωγής ενέργειας”, “αερόβιες και αναερόβιες ασκήσεις” ή “τύπου ασκήσεων”, “αερόβια και αναερόβια γλυκόλυση” κλπ.

Πολύ γρήγορα και απλά:

Όταν μιλάμε για αερόβιο μηχανισμό παραγωγής ενέργειας, εννοούμε τη διαδικασία παραγωγής ATP(ενεργειακό νόμισμα) στα μιτοχόνδρια με τη χρήση Οξυγόνου και ποσοστιαία αναλαμβάνει μετά τα 5′ συνεχόμενης δραστηριότητας.

Ο Αναερόβιος μηχανισμός παραγωγής ενέργειας χωρίζεται σε δύο κατηγορίες, τον Αναερόβιο Αγαλακτικό (πχ. 100μ. τρέξιμο) και τον Αναερόβιο Γαλακτικό (πχ. 800μ τρέξιμο) μηχανισμό. Αναερόβιο Αγαλακτικό ονομάζουμε τη πρώτη φάση μιας δραστηριότητας όπου ο οργανισμός επιλέγει να χρησιμοποιήσει αποθηκευμένη ενέργεια, δηλαδή το αποθηκευμένο ATP και Φωσφοκρεατίνη. Στη δεύτερη φάση, αυτή της Γαλακτικής, ο οργανισμός μας στην ανάγκη για περαιτέρω ενέργεια, καθώς τα φωσφαγόνα φθίνουν γρήγορα(<10″), χρησιμοποιεί ένα προϊόν του αναερόβιου μεταβολισμού, το οποίο το γνωρίζετε ως Γαλακτικό Οξύ (Γαλακτικό Ιόν). Το γαλακτικό οξύ, μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται κύκλος των Cori, μεταφέρεται μέσω του αίματος στο Συκώτι και διασπάται, ώστε να είναι έτοιμο για χρήση σαν πρώτη ύλη(γλυκόζη) και επιστρέφει πάλι πίσω στους μύες.

Εδώ να σημειώσω ότι ο οργανισμός μας λειτουργεί σαν ολότητα και πάντα χρησιμοποιεί όλες τις πηγές ενέργειας και αυτό που αλλάζει σημαντικά και κάνει τη διαφορά, είναι το ποσοστό! Το ποσοστό εξαρτάται από τη ένταση, την διάρκεια, το είδος της άσκησης/δραστηριότητας και το επίπεδο του ασκούμενου/αθλητή.

Τι είναι το Dancesport Latin & Ballroom;

Όσον αφορά το διαγωνιστικό χορό υπάρχουν πολύ λίγες έρευνες, όμως με τα χρόνια το ενδιαφέρον έχει αυξηθεί, οπότε μελλοντικά θα έχουμε και περισσότερα δεδομένα.

Μία από τις πιο αθλητικές μορφές χορού είναι τo Διαγωνιστικό Ballroom(Standard, Smooth) και Latin(Latin American, Rhythm). Χοροί που χορεύονται σε ζευγάρια συνήθως σε γήπεδα και μεγάλες αίθουσες με το κατάλληλο χώρο και παρκέ, επίσης γνωστοί ως DanceSport. Στους διεθνείς διαγωνισμούς DanceSport, υπάρχουν πέντε χοροί (Five Dance) και οι χορευτές ειδικεύονται στους Ballroom ή στους Latin, αλλά κάποιοι χορεύουν και τα δύο (δηλαδή διαγωνίζονται και στους δέκα χορούς (Ten Dance). Ακόμα υπάρχουν επαγγελματικές και ερασιτεχνικές κατηγορίες σε group(all ladies, formation κλπ), όπως και μαθητικές.

Οι χοροί ποικίλουν σε ένταση, όμως όλοι είναι σωματικά απαιτητικοί. Παρακάτω μπορείτε να πάρετε μια γεύση βλέποντας επαγγελματίες χορευτές, πρωταθλητές στο είδος τους.

Στο πρώτο video, οι πρωταθλητές Arunas Bizokas και η Katusha Demidova παρουσιάζουν το χορό Waltz, τον πρώτο σε σειρά από τους πέντε χορούς που εκτελούνται σε διαγωνισμό. Αν και η κομψή τους κίνηση φαίνεται αρχικά αβίαστη, μια προσεκτική εξέταση της στάσης του σώματος, του στησίματος το κορμού, της περιστροφής του σώματος, της δύναμης στο κάθε πόδι και της δύναμης των πελμάτων, αποκαλύπτει τον απίστευτο αθλητισμό που απαιτείται για την εκτέλεση αυτού του χορού σε υψηλό επίπεδο.

Σε αντίθεση με το Waltz, στο Quickstep (ο πέμπτος χορός που διεξάγεται σε διαγωνισμούς), η αλλαγή της έντασης είναι άμεσα εμφανής, λόγω της ταχύτητας του χορού. Στο βίντεο που ακολουθεί, οι κορυφαίοι χορευτές αποδεικνύουν ότι το συγκεκριμένο είδος χορού δεν έχει πολλά κοινά με αυτό που ονομάζουμε “αερόβια άσκηση” σε σταθερή ένταση για 30 ή περισσότερα λεπτά.

Στους Latin, το Jive είναι ο πέμπτος και γρηγορότερος χορός. Εδώ είναι ένα παράδειγμα του Jive σε μια επίδειξη από τους Πρωταθλητές Riccardo Cocchi και Yulia Zagoruychenko.

Το DanceSport είναι μια εξαιρετικά αναερόβια προσπάθεια και όπως είπαμε η παραγωγή ενέργειας για την εκτέλεση της δραστηριότητας δεν εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα οξυγόνου κατα τη διάρκεια της εκτέλεσης των χορών. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Για υψηλής έντασης, μικρής διάρκειας δραστηριότητας (διάρκειας μικρότερης των 2 λεπτών), η ενέργεια πρέπει να παράγεται γρήγορα και το οξειδωτικό (αερόβιο) ενεργειακό σύστημα δεν μπορεί να συμβαδίσει με την ενεργειακή ζήτηση της δραστηριότητας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η “αερόβια άσκηση” με μέτρια ένταση δεν είναι η ιδανικότερη άσκηση για τους αθλητές χορευτές. Εδώ είναι που χρειάζεται η “εξειδικευμένη” προπόνηση σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά του αθλήματος.

Δεδομένης της κάπως σύντομης διάρκειας (90-120 δευτερόλεπτα – World DanceSport Federation, 2011) και της έντασης του DanceSport, μπορεί να συγκριθεί με το πατινάζ ή την ενόργανη και ρυθμική γυμναστική, όπου εξαρτώνται σχεδόν αποκλειστικά από τα αναερόβια ενεργειακά συστήματα. Όπως είπα και νωρίτερα οι έρευνες είναι ελάχιστες όμως έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Παρακάτω σας παρουσιάζω τις περιλήψεις από 3 σημαντικές έρευνες.

Στην πρώτη μελέτη των ενεργειακών αναγκών του DanceSport, οι Blanksby και Reidy (1988) εξέτασαν τον καρδιακό ρυθμό και το VO2 max (ικανότητα χρήσης οξυγόνου κατά τη διάρκεια άσκησης) των αθλητών χορευτών στους Ballroom και Latin, μετά την προσομοίωση διαγωνισμού. Οι συμμετέχοντες ήταν 10 νεαρά ζευγάρια(μέσο όρο 23 χρονών), πρωταθλητές και επαγγελματίες χορευτές στη Δυτική Αυστραλία. Οι μετρήσεις διεξήχθησαν σε δύο φάσεις. Στην πρώτη, λήφθηκαν οι μέγιστες τιμές Καρδιακής Συχνότητας (HR) και VO2. Στη δεύτερη φάση, οι ερευνητές συνέλεξαν την Καρδιακή Συχνότητα με καρδιοσυχνόμετρα που συνδέονται στο στήθος, κατά τη διάρκεια προσομοιωμένων χορευτικών ρουτινών (χορογραφιών) Ballroom και Latin χορών.

Μετά από κάθε χορό, ακολουθούσε ένα διάλειμμα 15-20 δευτερολέπτων για την προσομοίωση πραγματικών συνθηκών Διαγωνισμού. Τα ζευγάρια αφού τελείωσαν με τους Ballroom, περίμεναν 30 λεπτά, άλλαξαν κοστούμια και στη συνέχεια χόρευαν τους Latin. Ο καρδιακός ρυθμός μετρήθηκε τηλεμετρικά για να μπορέσουν οι ερευνητές να υπολογίσουν τη μέση κατανάλωση οξυγόνου.

Παρόλο που η μελέτη αυτή παρέχει πληροφορίες για τις ενεργειακές απαιτήσεις του DanceSport, περιορίζεται με δύο σημαντικούς τρόπους. Πρώτον, η ενεργειακή δαπάνη αξιολογήθηκε έμμεσα, εξετάζοντας τη σχέση μεταξύ καρδιακού ρυθμού και VO2. Για μεγαλύτερη ακρίβεια πρέπει να χρησιμοποιηθεί ειδικός εξοπλισμός άμεσης μέτρησης της VO2. Επιπλέον, παρόλο που μπορούν να γίνουν συμπεράσματα σχετικά με τις αναερόβιες απαιτήσεις αυτού του αθλήματος με βάση την ένταση της δραστηριότητας, οι Blanksby και Reidy (1988) δεν αξιολόγησαν το Γαλακτικό Οξύ, για να προσδιορίσουν εάν ο μεταβολισμός σε αυτό το στυλ χορού είναι σύμφωνο με αυτό που παρατηρείται σε άλλα «αναερόβια» αθλήματα.

Οι Bria et al. (2011) αντιμετώπισαν αυτούς τους περιορισμούς στην εξέταση των ενεργειακών απαιτήσεων στους Ballroom και Latin χορούς. Στη μελέτη τους συμμετείχαν 12 ιταλικά ζευγάρια (6 στους Ballroom και 6 στους Latin) με διαγωνιστική εμπειρία σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο.

Υπήρχαν 2 ημερες αξιολόγησης. Κατά την Ημέρα 1 αξιολογήθηκαν οι δείκτες της φυσικής κατάστασης (καρδιακός ρυθμός, VO2, κ.λπ.). Την Ημέρα 2, διεξήχθη η επιτόπια αξιολόγηση. Τα VO2 και HR αξιολογήθηκαν άμεσα κατά τη διάρκεια προσομοιωμένων χορογραφιών και το γαλακτικό οξύ (BL) μετρήθηκε αφού οι χορευτές ολοκλήρωναν τις χορογραφίες.

Πραγματοποιήθηκαν 5 χοροί (κάθε ένας για 1:40”) με διαλείμματα 15-20 δευτερολέπτων και τα HR και VO2 τηλεμετρήθηκαν κατά τη διάρκεια του χορού. Τα δείγματα BL λήφθηκαν σε κατάσταση ηρεμίας, μετά από κάθε χορό, και στο τέλος και των 5 χορών. Την επόμενη μέρα, τα δείγματα BL λήφθηκαν κατά τη διάρκεια της ανάπαυσης μετά το Waltz την Ημέρα 1, το Waltz και το Tango την Ημέρα 2 και ούτω καθεξής επί 5 ημέρες και τους 5 χορούς.

> Τα παρακάτω γραφήματα δείχνουν τη συσσώρευση και τις αλλαγές στο BL(Γαλακτικό Οξύ) στους Ballroom και Latin χορούς, αντίστοιχα. Οι μπλε ράβδοι εμφανίζουν τη διαφορά μεταξύ BL ηρεμίας και BL μετά από κάθε χορό. Οι κόκκινες γραμμές δείχνουν τη διαφορά στην αλλαγή του BL από τον προηγούμενο χορό.

Οι διαφορές στην ένταση των Ballroom χορών (1) και των Latin (2), είναι εμφανέστατα σε αυτά τα γραφήματα.

Με βάση αυτά τα δεδομένα, φαίνεται ότι οι Ballroom και Latin κατηγορίες διαφέρουν σε σχέση με τις ικανότητες που απαιτούνται για την επιτυχημένη εκτέλεση κάθε χορού.  Στους Ballroom φαίνεται να απαιτείται από τον χορευτή η ικανότητα να αυξάνει ή να μειώνει την ένταση σταδιακά σε όλη τη σειρά των χορών (όπως αποδεικνύεται από τις αλλαγές στην παραγωγή BL), ενώ στους Latin απαιτείται η δυνατότητα άμεσης εκτέλεσης σε υψηλή ένταση και διατήρηση αυτής της έντασης καθ’όλη τη διάρκεια και των 5 χορών.

Η παρούσα έρευνα αποσκοπούσε στη μελέτη της αερόβιας ικανότητας των Dancesport χορευτών διεθνούς επιπέδου, κατά τη διάρκεια test με σταδιακά αυξανόμενης έντασης δραστηριότητα, όπως και σε προσομοίωση διαγωνισμού, σε σχέση με το φύλο, τον χορό και τη διεθνή κατάταξη.

Οι Helena Liiv et al.(2012) εξέτασαν σύνολο 30 ζευγάρια (12 Ballroom, 7 Latin και 11 Ten Dance, άνδρες ηλικίας 22,8 ετών και γυναίκες 22,0 μέσο όρο). Σε αυτή τη μελέτη για πρώτη φορά πραγματοποίησαν προσομοίωση διαγωνισμού περισσότερο από ένα γύρο και σύγκριναν τρία διαφορετικά στυλ Dancesport (Ballroom, Latin και Ten Dance). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι χορευτές αυτών των τριών μορφών χορού είχαν παρόμοιες τιμές αερόβιας ικανότητας.

Οπότε… το Dancesport χαρακτηρίζεται Αερόβιο ή Αναερόβιο;

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με αυτά αποτελέσματα, το DanceSport έχει σημαντικές αναερόβιες (γαλακτικές) απαιτήσεις και χαρακτηρίζεται ως “πολύ βαριά” έως και “εξαιρετικά βαριά” δραστηριότητα. Επίσης οι μέθοδοι προπονήσεων θα πρέπει να αναπτυχθούν αναλόγως με τις απαιτήσεις και τα χαρακτηριστικά του αθλήματος, όπως επίσης και με τις εξατομικευμένες ανάγκες του χορευτή/ριας.

Ακόμα είναι σημαντικό να αναφέρω ότι και η αερόβια προπόνηση είναι καλό να ενταχθεί στο προπονητικό πλάνο, για διάφορους λόγους που θα αναλύσω σε μελλοντικό άρθρο μου. Όπως βλέπουμε ο ανθρώπινος οργανισμός λειτουργεί σαν ολότητα και πάντα ψάχνει την ισορροπία (ομοιόσταση) ανάμεσα σε όλα τα συστήματα του και έτσι είναι καλό να το έχουμε στο μυαλό μας, όταν αποφασίζουμε για το τι είναι καλύτερο και προτιμότερο να κάνουμε, σύμφωνα με τα αποτελέσματα που θέλουμε να φέρουμε!

Αν το βρήκες ενδιαφέρον… τι περιμένεις;

Μοιράσου το! 😀